MSHL

Fyrsti ársfundur Miðstöðvar stafrænna hugvísinda og lista (MSHL) var haldinn 26. nóvember í Eddu, húsi íslenskunnar.

Á fundinum verður farið yfir starfsemi MSHL sl. fjögur ár og verkefnin sem miðstöðin hefur staðið fyrir. Í kjölfar ársskýrslunnar verða þrjú erindi um fjölbreyttar hliðar stafrænna hugvísinda og lista. Owen Hindley, stafrænn listamaður, fjallar um skapandi notkun stafrænnar tækni; Freyja Rut Emilsdóttir, sem fer fyrir Sögusetrinu 1238 á Sauðárkróki, segir frá notkun stafrænnar tækni til miðlunar menningararfsins; Emily Lethbridge, rannsóknadósent við Árnastofnun, fer yfir ferðalög sín í stafrænum heimum hugvísinda síðustu 20 ár.

Dagskrá

• MSHL – ársskýrsla 2020 til 2024: Eiríkur Smári Sigurðarson, stjórnarformaður
• 13.30 til 14.00 Digital Creativity: Owen Hindley, Digital Artist
• 14.00 til 14.30 Miðlun og hagnýting menningararfsins: Freyja Rut Emilsdóttir, framkvæmdastjóri Sýndarveruleika ehf.
• 14.30 til 15.00 Stafræn ferðalög: Áttir og átthagar: Emily Lethbridge, rannsóknardósent, Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum

Tími: föstudaginn 5. apríl 2024 kl. 9:30-10:30 (11:3-12:30 CET)

Hvar: á netinu

Föstudaginn 5. apríl mun Pétur Húni Björnsson halda erindi um sögulega manna- og bæjatalið á vegum DARIAH-EU samtakanna. Viðburðurinn, sem er öllum opinn, er hluti af Friday Frontiers fyrirlestraröðinni.

Nánari upplýsingar má finna á vef DARIAH-EU.

Tími: fimmtudaginn 29. febrúr 2024 kl. 14-15:45.

Hvar: Edda, hús íslenskunnar.

Sögulegt manna- og bæjatal (SMB), sem tengir manna- og staðanöfn í manntölum frá 1703 til 1920, hefur verið í þróun á vegum Miðstöðvar stafrænna hugvísinda og lista frá 2021. Í tilefni af því að SMB er að verða tilbúið til notkunar fyrir rannsakendur og almenning efnum við til málþings um rannsóknir sem byggjast á manntalsgögnum og öðrum sambærilegum gögnum og hvaða þýðingu SMB getur haft fyrir rannsóknir á íslenskri sögu og menningu.

Dagskrá:

14.00-14.10 Eiríkur Smári Sigurðarson: Setning
14.10-14.25 Ólöf Garðarsdóttir: Langsnið eða þversnið? Að endurskapa lífshlaup með manntölum
14.25-14.40 Óskar Guðlaugsson: Árið 1703
14.40-15.10 Pétur Húni Björnsson: Sögulegt manna- og bæjatal – kynning
15.10-15.25 Kristinn R. Þórisson: Vitvélapönk með manntöl
15.25-15.40 Elisabeth Engberg: Sharing data with the public: experiences from Sweden

Nánari lýsing:

Markmið SMB er að til verði miðlægur þekkingarbrunnur með tímasettum upplýsingum um bæja- og staðanöfn annars vegar og mannanöfn hins vegar svo langt sem heimildir ná. Þekkingarbrunnurinn nýtist fyrir rannsóknir sem tengjast íslenskri sögu og menningu með því að tengja saman og uppfæra marga ólíka gagnagrunna sem ýmsar stofnanir reka í dag þannig að úr verður nýr samræmdur rannsóknainnviður opinn bæði rannsakendum og almenningi. Þeir grunnar sem þekkingarbrunnurinn byggir á eru ólíkir að uppbyggingu, framsetning gagna er mismunandi og ólíkir staðlar notaðir við skráningu sem gerir mjög erfitt og tímafrekt að vinna rannsóknir þvert á þá. Með nýjum miðlægum þekkingargrunni verður mögulegt í einstökum gagnasöfnum að vísa í samræmd auðkenni bæja- og staðanafna og einstaklinga sem gerir samkeyrslu gagna í rannsóknartilgangi mögulega og rannsóknir sem byggjast á þessum gögnum auðveldari.

Tími: 15. og 16. febrúar 2024.

Staður: Rafræn ráðstefna á netinu.

Dagana 15.-16. febrúar nk. halda Transkribus-samtökin notendaráðstefnu um hvernig hægt sé að nota tólið til rannsókna og útgáfu á handritum. Eins og kunnugt er hefur MSHL látið þróa tvö Transkibus módel fyrir íslensku sem rannsakendur geta nýtt sér.

Skráning er nauðsynleg.

Tími: þriðjudaginn 12. desember 2023 kl. 10-16.

Staður: Þjóðminjasafn Íslands, Suðurgötu 41

Félag norrænna forvarða á Íslandi í samstarfi við Listasafn Íslands, með stuðningi frá Þjóðminjasafni Íslands og styrk úr Safnasjóði, býður upp á málþing um vísindarannsóknir á safnkosti. Slíkar rannsóknir eru órjúfanlegur þáttur í gripa- og sagnfræðirannsóknum en hafa verið takmarkaðar hér á landi. Fjallað verður um mismunandi rannsóknaraðferðir sem eiga það sameiginlegt að valda ekki skaða á gripum.

Á málþinginu gefst einnig tækifæri til að fylgjast með notkun Multispectral Imaging Phase One ljósmyndatækninni og sjá ávinninginn af því að hafa aðgang að slíku tæki.

Dagskrá:

Kl. 10.00-12:30 Fyrirlestraröð

• Menningararfur og vísindarannsóknir: staðan á Íslandi
  Nathalie Jacqueminet, varðveislustjóri á Listasafni Íslands.
• Byggjum brýr! – stafrænir rannsóknarinnviðir fyrir hugvísindi og listir
  María Ásdís Stefáns Berndsen, aðjúnkt í menningarmiðlun og verkefnisstjóri – Miðstöð stafrænna hugvísinda og lista.
• Röntgenmyndun á Þjóðminjasafni Íslands: Notkun og möguleikar
  Sandra Sif Einarsdóttir og Sigríður Þorgeirsdóttir, forverðir á Þjóðminjasafni Íslands.
• Media analysis of Icelandic manuscripts performed with FiberOptics Reflectance Spectra FORS and X-ray Fluorescence XRF”
  Vasarė Rastonis, forvörður á Stofnun Árna Magnússonar.
• Þrívíddarskönnun sem rannsóknartæki
  Hrönn Konráðsdóttir, fornleifafræðingur á Þjóðminjasafni Íslands.
• Stóra málverkafölsunarmálið: tæknilegar rannsóknir á upprunaleika listaverka í samhengi rannsókna á fölsuðum verkum. Erfiðleikar vegna tækjaskorts?
  Ólafur Ingi Jónsson, forvörður á Listasafni Íslands.
• Phase One Rainbow Multispectral Imaging solution in Multiband & Narrow Band. Research results connecting to scientific analysis in conservation and art research. Benefit & examples on polychrome & monochrome objects
  Annette T. Keller, scientific photographer specialising in multispectral imaging.

Kl.12:30–13:30 Hádegishlé

Skoðun á Phase One Multispectral Imaging tækjabúnaði. Gestum gefst tækifæri til að skoða tækið og spyrja Annette T. Keller og Poul Husum spurninga.

Kl.13.00-16.00 Niðurstaða úr rannsóknum safngripa sem íslensk söfn hafa lánað til sýnikennslu.

Verk í eigu eftirfarandi safna og stofnana verða skoðuð með Multispectral Imaging og niðurstöður ræddar: Landsbókasafn Íslands – Háskólabókasafn, Listasafn Íslands, Listasafn Reykjavíkur, Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, Þjóðminjasafn Íslands og Þjóðskjalasafn Íslands.